Sürüngen beyin; KAÇ SAVAŞ ya da DUR!

Beynimizin kıvrımlarının derinliklerinde, insanlığın doğuşundan bu yana davranışlarımızı şekillendiren ilkel bir yapı yatıyor: Sürüngen beyni. Bazal ganglionlar olarak da bilinen bu antik bölge, en temel içgüdülerimizden ve hayatta kalma mekanizmalarımızdan sorumludur.

“Sürüngen beyni” terimi, 1960’larda Amerikalı doktor ve sinir bilimci Paul D. MacLean tarafından popüler hale getirildi. Beynin, beyin sapı ve bazal gangliyonları içeren bu bölümünün sürüngenlerin beyinlerini anımsattığını ve savaş ya da kaç tepkileri, bölgesellik ve egemenlik hiyerarşileri gibi içgüdüsel davranışlarda rol oynadığını öne sürdü.

Sürüngen atalarımızın günlerinden bu yana önemli ölçüde evrimleşmiş olsak da, bu ilkel beyin yapısının etkisi hala derindir. Açlık, susuzluk ve barınma ihtiyacı gibi en temel dürtülerimizi yönetir. Aynı zamanda duygusal tepkilerimizden, özellikle korku ve saldırganlıkla ilgili olanlardan da sorumludur.

Sürüngen beyninin rolünü anlamak, insan davranışına dair içgörü sağlayabilir. Bu, stresli durumlarda neden çoğunlukla içgüdüsel olarak, bazen de eylemlerimizin sonuçlarını tam olarak işlemeden tepki verdiğimizi açıklıyor. Aynı zamanda sosyal hiyerarşilerdeki yerimizi kurmaya çalışırken kabileciliğe ve bölgesel davranışa yönelik eğilimlerimize de ışık tutuyor.

Ancak sürüngen beyninin karmaşık nörolojik sistemin sadece bir parçası olduğunu hatırlamak önemlidir. Davranışlarımızı etkilemesine rağmen onu belirlemez. Neokorteks gibi daha gelişmiş beyin bölgelerinin evrimi sayesinde daha üst düzeyde düşünme ve karar verme yeteneğine sahibiz.

Sürüngen beyninin etkisini tanıyarak kendi davranışlarımızı daha iyi anlayabilir ve daha bilinçli ve amaçlı eylemlere doğru çalışabiliriz. İçgüdülerimizi ve tepkilerimizi yönetmeyi öğrenebiliriz, bu da modern yaşamın karmaşıklıklarını daha büyük bir farkındalık ve kontrolle yönetmemize olanak tanır.

Bu nedenle, bir dahaki sefere bir korku dalgası ya da ilkel bir dürtü hissettiğinizde, bunun sürüngen beyninizin iş başında olduğunu hatırlayın. Onun evriminizdeki rolünü benimseyin, ancak aynı zamanda daha bilinçli bir varoluşa doğru sizi yönlendirecek yüksek yetilerinizin gücünü de hatırlayın.

Amigdala ile yakın ilişkide olan sürüngen beynimizin aldığı kararları (kaç, savaş, dur) yaptığımız çalışmalarda fark ederek bize olan faydasını görerek iyileşmeleri mümkündür. Kendinizi burada yazılan haller içerisinde olduğunuzu düşünüyor ve hissediyorsanız benimle iletişime geçebilirsiniz.
Sevgilerimle💜💫